Q&A: ile zraszaczy na jednej sekcji? - jednolitość dystrybucji wody

Jak usprawnić nawadnianie ogrodu przy użyciu zraszaczy? – Jednolitość dystrybucji wody

Poruszając temat nawadniania trawników nie możemy pominąć pojęcia jednolitości dystrybucji. Co takiego kryje się za tym tajemniczo brzmiącym terminem? W wielkim skrócie – jest to wskaźnik, informujący nas o tym, na ile równomiernie nasz system nawadniania rozprowadza wodę. Dzięki jego sprecyzowaniu jesteśmy w stanie określić, ile wody będzie nam potrzebne do odpowiedniego nawodnienia trawnika.

Żaden system zawadniający nie działa w sposób doskonały. Poprawiając jego parametr DU (bo tak w skrócie określamy jednolitość dystrybucji) jesteś jednak w stanie sporo zaoszczędzić. Równomierna podaż oznacza mniej wody potrzebnej do nawodnienia całego trawnika. Jednocześnie dzięki jej ujednoliceniu unikniesz sytuacji, w której pewne obszary ogrodu są mocniej lub słabiej nawodnione od pozostałych.

Deficyt nawadniania

Optymalne nawadnianie

Czym dokładnie jest równomierność rozprowadzania wody? Jak ją usprawnić?

Powyższe zdjęcie ukazuje sytuację, która często ma miejsce w naszych ogrodach. Niektóre części systemu zraszającego przebywają jednocześnie nad i pod wodą – co utrudnia ich właściwe funkcjonowanie. Jest to spowodowane między innymi:

- Zachowaniem zbyt dużych odstępów między głowicami poszczególnych zraszaczy (za mało zraszaczy)
- Niewłaściwym ciśnieniem w systemie nawadniającym ( za małe lub za duże ciśnienie do nawadniania)
- Pochyleniem głowic zraszaczy (trajektoria wylotu wody ze zraszacza jest zaburzona)
- Zatkanymi tryskaczami (ograniczenia przepływu i ciśnienia)

oraz wieloma innymi czynnikami, wynikającymi z użytkowania systemu lub jego wadliwej instalacji. Rezultatem, którego spodziewamy się w trakcie przeprowadzania nawadniania jest naniesienie jednakowej ilości wody na powierzchnię całego trawnika. Dzięki temu może ona wniknąć do głębokości, w której korzenie roślin będą mogły ją wchłonąć – nie przesiąkając do głębszych partii ziemi.

Wnioskując z regularnie przeprowadzanych przez nas audytów musimy jednak stwierdzić, że sprawy rzadko prezentują się tak, jakbyśmy tego oczekiwali. Pomimo rosnącej popularności systemów automatycznego nawadniania, wysoki wskaźnik DU w tego typu instalacjach wciąż pozostaje rzadkością.

Istnieje wiele metod obliczania DU. Wynikiem końcowym każdej z nich będzie wartość równomierności rozprowadzania wody, wyrażona w procentach. Im bardziej rezultat naszych obliczeń zbliży się do 100% – tym równomierniej nasz system rozprowadza wodę.

Jeżeli obliczając DU otrzymamy wynik niższy niż 100% – będzie to oznaczało, że część naszego ogrodu otrzymuje zbyt mało wody. Analogicznie – jeśli wynik będzie przekraczał 100%, będzie to dla nas wiadomość, że niektóre obszary trawnika otrzymują więcej wody niż powinny.

Jak w prosty sposób poprawić wygląd swojego trawnika?

Brązowiejące lub zestresowane obszary trawnika pozwalają nam naocznie przekonać się o skutkach nierównomiernego rozprowadzania wody. Możemy co prawda usiłować naprawić tego typu nieprawidłowości poprzez wzmożone podlewanie trawnika – jednak ryzykujemy w ten sposób nadmiernym nawodnieniem jego odpowiednio nawilżonych obszarów oraz narażamy się na wzmożone koszty związane z eksploatacją systemu nawadniajacego.

To nie ilość, a sposób rozprowadzania wody przyczynia się do powstawania na naszym trawniku brązowych plam i innych nieprawidłowości. Jak możemy wyeliminować obszary stresu na trawniku bez wydłużania czasu pracy naszych zraszaczy? Zacznijmy od określenia wartości DU systemu nawadniającego.

Specjaliści, zajmujący się projektowaniem ogrodów używają w tym celu narzędzia diagnostycznego, zwanego testem typu catch-can. Pozwala ono na obliczenie akceptowalnej wartości DU i dostosowanie do niej parametrów naszych urządzeń. W teście używamy kilku małych kubków, umieszczonych na siatce w poprzek trawnika. Pozwalają one wychwycić i zmierzyć całościową ilość wody, podawanej przez zraszacze na zasięgu ich pracy. Następnie obliczamy średnią objętość wypełnienia puszki dla całej pobranej próbki oraz dla jej najniższych 25%. Po określeniu tych dwóch parametrów określamy je jako stosunek, który następnie przeliczamy na procent:

Gdzie:

LQDU = jednolitość dystrybucji wodyw danym kwartale

Średnia minimalna = średnia 25% najniższych próbek

Średnia Suma = średnia ze wszystkich próbek

Jeśli powyższe wyliczenia niewiele Ci mówią – nie przejmuj się. Wystarczy, że będziesz wiedzieć, że DU większości systemów nawadniania oscyluje pomiędzy 55 a 75% – choć często zdarza się, że wartość ta jest jeszcze niższa. Oznacza to, że wielu z nas podlewa trawnik o wiele dłużej niż powinno to mieć miejsce tylko po to, żeby jego zabrązowione obszary pozostały zielone. Usprawnienie jednorodności dystrybucji w systemie nawadniającym pozwoli nam na znaczące ograniczenie nadmiernego podlewania.

Poniższa tabela przedstawia oczekiwaną wartość DU dla trzech najpopularniejszych typów tryskaczy.

Co możesz zrobić, żeby usprawnić DU swojego systemu irygacyjnego?

Najlepszym sposobem na uzyskanie zadowalających wyników jest prawidłowe zaprojektowanie i zbudowanie systemu irygacyjnego. Niemniej istotne jest zapewnienie mu jak najlepszych warunków pracy oraz odpowiedniej konserwacji – tak, żeby nasz system mógł działać zgodnie z przeznaczeniem.

Osiągnięcie optymalnej wartości DU może być wyzwaniem. Szczególnie, jeżeli dysponujesz źle zaplanowanym systemem irygacyjnym, który dodatkowo został wadliwie zainstalowany lub jeśli zaniedbałeś obowiązek regularnej konserwacji poszczególnych jego części. Niezależnie od tego, która wersja wydarzeń odnosi się do Twojej sytuacji –  najlepszym rozwiązaniem na jakie możesz się zdecydować będzie zatrudnienie osoby przeszkolonej w projektowaniu i konserwacji systemów nawadniających.

Fachowiec dokona oceny systemu i sporządzi dla Ciebie plan działania, dzięki któremu Twój ogród zazna równomiernego nawadniania. 

Jeżeli masz odpowiednią wiedzę i umiejętności, które pozwolą Ci dokonać tego typu zabiegów na własną rękę – zapoznaj się z sekcją Wskazówki dotyczące dostrajania systemu nawadniającego, w której znajdziesz pomysły na ulepszenie swojej instalacji.

Sprawdzenie efektywności nawadniania – prosty test

Jesteś przekonany, że Twój system ma doskonały współczynnik DU? Twój trawnik jest wiecznie zielony? Przeprowadź test, dzięki któremu sprawdzisz, czy uda Ci się uzyskać taki sam efekt przy użyciu mniejszej ilości wody. Stopniowo skracając czas podlewania, zwracaj uwagę na te obszary trawnika, które otrzymują wodę jak pierwsze. Jeżeli zauważysz w nich jakiekolwiek zmiany – skoryguj działanie swojego systemu. Kilkakrotne powtórzenie takiego testu pozwoli Ci zidentyfikować wszystkie słabe punkty Twojego systemu nawadniającego oraz zredukować pojawiające się na trawniku oznaki nierównomiernego nawilżenia. Redukując poziom nawadniania do stopnia, w którym cała nawadniana przestrzeń zmienia kolor na żółty lub brązowy uzyskujesz pewność, że rzeczywiście używasz możliwie minimalnej ilości wody do irygacji trawnika.

Dzięki wykonaniu powyższego testu możesz łatwo sprawdzić, w których miejscach Twój system zraszania wymaga odpowiedniego dostrojenia. W ten sposób przekonasz się, jak niewiele wody potrzebujesz, żeby skutecznie nawodnić cały swój trawnik. Pamiętaj, że nawet drobna różnica w zakresie ilości wody, potrzebnej do zraszania ogrodu w perspektywie czasu przełoży się na wyraźnie odczuwalne oszczędności. Upewnij się, jak intensywnego nawadniania Twój trawnik rzeczywiście potrzebuje i wykorzystaj w pełni możliwości Twojego systemu irygacyjnego.

Jeżeli masz dodatkowe pytania bądź wątpliwości, jak zawsze jestem do Twojej dyspozycji - Mateusz 605 460 553